Pamiętaj! Jeśli zlecasz usługę legalizacji wodomierza lub ciepłomierza albo jego elementów składowych, sprawdź czy dany punkt legalizacji ma niezbędne uprawnienia i przyrządy niezbędne do przeprowadzenia legalizacji zgodnie z polskim prawem.
Wymienione w dalszej części artykułu wyposażenie jest wymagane przez Główny Urząd Miar już na etapie tworzenia punktu legalizacji tak więc każdy legalnie działający punkt powinien nim dysponować. Brak odpowiedniego wyposażenia może rodzić obawy o wyniki wykonanych pomiarów, dlatego dobrze jest sprawdzić informacje o punkcie legalizacyjnym - od jak dawna funkcjonuje na rynku, czy ma możliwość sprawdzania kompletu urządzeń tj. zarówno wodomierzy jak też ciepłomierzy oraz ich części składowych, a może ma doświadczenie w budowie własnych stanowisk legalizacyjnych?
Niektóre funkcjonujące w Polsce punkty legalizacji, posiadają jedynie najtańsze stanowiska pomiarowe np. do sprawdzania samych przeliczników, a resztę urządzeń podzlecają do wykonania większym punktom. Niektóre zaś posiadają kompleksowe wyposażenie, a nawet budują własne urządzenia metrologiczne co świadczy o ich dużym doświadczeniu i zaangażowaniu na rynku usług metrologii prawnej. Jednym z takich dobrych punktów jest ten działający w firmie Santech w Warszawie.
Poniżej przedstawiamy spis wyposażenia technicznego niezbędnego w punkcie legalizacji konkretnych przyrządów, Urządzenia te określone są w przepisach i wymagane przez Główny Urząd Miar.
I. W skład wyposażenia technicznego punktu legalizacyjnego ciepłomierzy do wody o nominalnym strumieniu objętości nie większym niż 500 m3/h wchodzą:
1. Stanowisko pomiarowe do sprawdzania ciepłomierzy do wody, z niepewnością rozszerzoną (przy poziomie ufności ok. 95 % i współczynniku rozszerzenia k = 2) nieprzekraczającą 1/5 wartości błędów granicznych dopuszczalnych ciepłomierza, zawierające
a) termometry wzorcowe,b) termostaty cieczowe,c) miernik elektrycznego sygnału wyjściowego ciepłomierza, służącego do jego sprawdzania - jeżeli taki sygnał jest wytwarzany,d) przyrządy wzorcowe do pomiaru masy lub objętości:- co najmniej jedną wagę nieautomatyczną zbiornikową lub- co najmniej jeden przepływomierz, lub- co najmniej jeden zespół tłok-cylinder, lub- co najmniej jeden zbiornik pomiarowy z wodowskazeme) przyrządy wzorcowe do pomiaru temperatury przepływu - termometry szklane cieczowe lub rezystancyjne;f) przyrządy wzorcowe do pomiaru ciśnienia przepływu - manometry sprężynowe;g) przyrząd pomiarowy do pomiaru czasu przepływu - sekundomierz mechaniczny lub elektroniczny.
2. Lub stanowiska pomiarowe, o których mowa w pkt II-IV - do sprawdzania oddzielnie części składowych ciepłomierze, tj. przetwornika przepływu, czujników temperatury, przelicznika.3. Lub stanowisko pomiarowe, o którym mowa w pkt IV (do sprawdzania przetworników przepływu), i stanowisko pomiarowe do sprawdzania przeliczników wskazujących z czujnikami temperatury do ciepłomierzy do wody, z niepewnością rozszerzoną (przy poziomie ufności ok. 95 % i współczynniku rozszerzenia k = 2) nieprzekraczającą 1/5 wartości błędów granicznych dopuszczalnych przelicznika wskazującego z czujnikami temperatury, zawierające:a) termometry wzorcowe,b) miernik rezystancji,c) termostaty cieczowe,d) symulator przetwornika przepływu,e) miernik elektrycznego sygnału wyjściowego przelicznika wskazującego, służącego do jego sprawdzania - jeżeli taki sygnał jest wytwarzany, lub4. Przyrządy do monitorowania warunków środowiskowych (temperatura otoczenia, wilgotność, ciśnienie atmosferyczne).
II. W skład wyposażenia technicznego punktu legalizacyjnego przeliczników wskazujących do ciepłomierzy do wody wchodzi:
1. Stanowisko pomiarowe do sprawdzania przeliczników wskazujących do ciepłomierzy do wody, z niepewnością rozszerzoną (przy poziomie ufności ok. 95 % i współczynniku rozszerzenia k = 2) nieprzekraczającą 1/5 wartości błędów granicznych dopuszczalnych przelicznika wskazującego, zawierające:1) symulator czujników temperatury;2) symulator przetwornika przepływu;3) miernik elektrycznego sygnału wyjściowego przelicznika wskazującego, służącego do jego sprawdzania - jeżeli taki sygnał jest wytwarzany.2. Przyrządy do monitorowania warunków środowiskowych (temperatura otoczenia, wilgotność, ciśnienie atmosferyczne).
III. W skład wyposażenia technicznego punktu legalizacyjnego par czujników temperatury do ciepłomierzy do wody wchodzi:
1. Stanowisko pomiarowe do sprawdzania par czujników temperatury do ciepłomierzy do wody, z niepewnością rozszerzoną (przy poziomie ufności ok. 95 % i współczynniku rozszerzenia k = 2) nieprzekraczającą 1/5 wartości błędów granicznych dopuszczalnych pary czujników temperatury, zawierające:1) termometry wzorcowe;2) miernik rezystancji;3) miernik rezystancji izolacji;4) termostaty cieczowe.2. Przyrządy do monitorowania warunków środowiskowych (temperatura otoczenia, wilgotność, ciśnienie atmosferyczne).
IV. W skład wyposażenia technicznego punktu legalizacyjnego przetworników przepływu do ciepłomierzy do wody o nominalnym strumieniu objętości nie większym niż 500 m3/h wchodzi:
1. Stanowisko pomiarowe do sprawdzania przetworników przepływu do ciepłomierzy do wody, z niepewnością rozszerzoną (przy poziomie ufności ok. 95 % i współczynniku rozszerzenia k = 2) nieprzekraczającą 1/5 wartości błędów granicznych dopuszczalnych przetwornika przepływu, zawierające:1) przyrządy wzorcowe do pomiaru masy lub objętości:a) co najmniej jedną wagę nieautomatyczną zbiornikową lubb) co najmniej jeden przepływomierz, lubc) co najmniej jeden zespół tłok-cylinder, lubd) co najmniej jeden zbiornik pomiarowy z wodowskazem - w przypadku gdy dokonuje się sprawdzania przetworników przepływu wodą zimną;2) przyrządy wzorcowe do pomiaru temperatury przepływu - termometry szklane cieczowe lub termometry rezystancyjne;3) przyrządy wzorcowe do pomiaru ciśnienia przepływu - manometry sprężynowe;4) przyrząd pomiarowy do pomiaru czasu przepływu - sekundomierz mechaniczny lub elektroniczny;5) miernik elektrycznego sygnału wyjściowego sprawdzanego przetwornika przepływu, służącego do jego sprawdzania, odpowiedni do rodzaju tego sygnału - jeżeli taki sygnał jest wytwarzany;6) miernik elektrycznego sygnału wyjściowego przetwornika przepływu, służącego do komunikacji z przelicznikiem wskazującym, odpowiedni do rodzaju tego sygnału.2. Przyrządy do monitorowania warunków środowiskowych (temperatura otoczenia, wilgotność, ciśnienie atmosferyczne).
V. W skład wyposażenia technicznego punktu legalizacyjnego wodomierzy o nominalnym strumieniu objętości nie większym niż 500 m3/h wchodzi:
1. Stanowisko pomiarowe do sprawdzania wodomierzy, z niepewnością rozszerzoną (przy poziomie ufności ok. 95 % i współczynniku rozszerzenia k = 2) nieprzekraczającą 1/5 wartości błędów granicznych dopuszczalnych wodomierza, zawierające:1) przyrządy wzorcowe do pomiaru objętości lub masy:a) co najmniej jeden zbiornik pomiarowy z wodowskazem - w przypadku gdy dokonuje się sprawdzania wodomierzy wodą zimną, lubb) co najmniej jedną wagę nieautomatyczną zbiornikową, lubc) co najmniej jeden przepływomierz, lubd) zespół tłok-cylinder;2) przyrządy wzorcowe do pomiaru temperatury przepływu - termometry szklane lub rezystancyjne;3) przyrządy wzorcowe do pomiaru ciśnienia przepływu - manometry sprężynowe;4) przyrządy wzorcowe do pomiaru czasu przepływu - sekundomierz mechaniczny lub elektroniczny;5) miernik elektrycznego sygnału wyjściowego sprawdzanego wodomierza, służącego do jego sprawdzania, odpowiedni do rodzaju tego sygnału - jeżeli taki sygnał jest wytwarzany.2. Przyrządy do monitorowania warunków środowiskowych (temperatura otoczenia, wilgotność, ciśnienie atmosferyczne).